کتاب علم یادگیری موفق

خلاصه متنی رایگان کتاب علم یادگیری موفق

کتاب علم یادگیری موفق همونطور که از اسمش هم برمیاد در مورد یادگیری موثره

 توی این کتاب نویسنده‌ها تلاش کردن تا کج فهمی ها و خطاهای ادراکی در مورد یادگیری رو شرح داده و راهکارها و روش های درست و اثربخش براساس مطالعات و تحقیقات علمی به خواننده‌ها ارائه بدن. دو تا از سه نویسنده این کتاب دانشمندای حوزه علوم شناختی هستن که تو زمینه حافظه و یادگیری فعالیت میکنن و نویسنده سوم هم تخصصش تو زمینه داستانگویی هست. 

مهم ترین نکته که تو اوایل کتاب به اون اشاره و تو بخش های مختلف روش تاکید میشه، خطای غالب درمورد یادگیری هستش که براساس اون بسیاری از افراد تلقی شون بر اینه که با مطالعه مجدد و تکرار مطلب مورد نظر، یادگیری هر چه بهتر اتفاق میفته و موضوع بیشتر تو ذهن موندگار میشه. در حالی که این کار عملا نتیجه عکس میده و باعث میشه که ما به خاطر افزایش تدریجی آشنایی ذهنی با محتوای مورد نظر، به اشتباه فکر کنیم که به خوبی به اون موضوع تسلط پیدا کردیم و اون رو به بهترین شکل ممکن یاد گرفتیم؛ درحالی که با این روش صرفا آشنایی با متن افزایش پیدا میکنه.

کلا خیلی از روش هایی رو که ما برای خوندن و یادگرفتن مطالب استفاده میکنیم رو، این کتاب اثبات میکنه که ضعیف و ناکارآمد هستن. از هایلایت کردن گرفته تا مثلا تمرین کردن و مسلط شدن به تکنیک‌های مختلف به صورت ترکیبی و... . اما روش درست تر چیه؟ تو این کتاب آقایون نویسنده به تفصیل توضیح دادن و ما هم اون‌ها رو تو این پادکست بررسی میکنیم. 

خیلی از نکات و موضوعات مفید، کاربردی و اثر بخش تو این کتاب ذکر شده که مطالعه اون میتونه برای هر کسی جذاب باشه. اما راجع به نویسنده ها؛ چند لحظه پیش راجع به کار و تخصصشون صحبت کردیم. به نمایندگی از سه نویسنده محترم اجازه بدین درباره پیتر براون صحبت کنیم. پیتر براون، متولد ۱۹۷۹، نویسنده و تصویرگر آمریکایی کتاب های کودک و نوجوانه. براون تو نیوجرسی بزرگ شد و تو کالج مرکزی هنر و طراحی به تحصیل تو رشته‌ی تصویرگری پرداخته. تو سال ۲۰۰۲ به شهر نیویورک نقل مکان کرد و دوران حرفه‌ای کارش رو شروع کرد. 

این کتاب به هرکسی که علاقمند به یادگیریه و یا تو یادگیری مطالب و موضوعات مختلف دچار مشکله پیشنهاد میشه. امیدوارم تا آخر پادکست همراهمون باشین.   

مهم نیست چه کاری دارین انجام میدین یا قصد انجامش رو دارین. حرفه ای شدن تو مهارت یادگیری، شما رو تو انجام اون کار موفق میکنه و تو اوج نگه‌تون میداره. واسه حرفه‌ای شدن تو یادگیری، باید تکنیک های یادگیری‌تون رو به روز کنین. اگه همیشه قبل از آزمون یه دور مطالب جزوه‌تون رو مرور میکردین، جالبه که بدونین این هم یه تکنیک بی اثره. مرور جزوه اولین استراتژی یادگیری تو بیش از ۸۰ درصد دانش آموزاست. 

ولی براساس شواهد تجربی این روش تاثیر زیادی تو یادگیری نمیذاره. تو کتاب علم یادگیری موفق، دانشمندای علوم شناختی؛ هنری رودیگر و مارک مک دنیل توضیح میدن که چرا روش های محبوب یادگیری مثل مرور کردن، فقط موجب توهم یادگیری میشن و تسلط روی مطلب رو به ارمغان نمیارن. به جاش اون ها سه روش اثبات شده یادگیری رو به شما معرفی میکنن تا مطالب رو بهتر یاد بگیرین و تو این کار اوستا بشین. سه تا تکنیک یادگیری از این قرارن

تکنیک یادگیری اول: خودآزمایی

ما معمولا از آزمون‌های مدرسه بدمون میومد. چرا؟ چون باید اطلاعاتی رو ازحافظه بازیابی میکردیم و رو برگه مینوشتیم. خب خیلی از ما ها حافظه قوی نداشتیم و حفظ کردن درسا واسمون مشکل بود. اما نکته اینه که گرچه ما از اون آزمونا بدمون میومد، اونا باعث بالا رفتن هوش ما میشدن. توی یه مطالعه تو سال ۲۰۱۱ که تو مجله روانشناسی تربیتی هم چاپ شد، یه کلاس تشکیل شده از دانش آموزای مقطع راهنمایی سه بار قبل از آزمون جزوه‌شون رو مرور کردن. میانگین نمرات اون کلاس ۱۱ شد. 

اما وقتی تو یه کلاس مشابه، دانش آموزا قبل از آزمون اصلی به جای مرور جزوه، سه تا امتحان کوچیک دادن، میانگین نمرات اون‌ها به ۱۸ رسید. وقتی آزمون میدین، احتمال اینکه اطلاعات رو تو ذهن خودتون تثبیت کنین بیشتره چون توی آزمون مجبورین که به عمق دانش خودتون نفوذ کنین تا اطلاعات مورد نیازتون رو از اون بیرون بکشین. تو کتاب گفته شده : هرچی به خاطر آوردن دانش جدید واستون سخت تر باشه، از انجام این کار سود بیشتری میبرین. تاثیر بازیابی دانش، باعث افزایش قدرت تو این زمینه میشه. 

ما نیاز نداریم که کسی ازمون امتحان بگیره تا یادگیری‌مون رو افزایش بدیم. میتونیم به سادگی خودآزمونی رو به کار بگیریم. مثلا موقع گوش کردن به این پادکست میتونین هر بیست دقیقه متوقفش کنین و از خودتون بپرسین : ایده های اصلی پادکست چی بودن و کدوم یکی از اون نکات واسه من جدید بودن. تو مرحله بعد بپرسین چطور میتونم از اون ایده‌ها تو زندگی خودم استفاده کنم. 

خوبه که گوشیتون رو بردارین و جواباتون رو ضبط کنین. ممکنه اولاش این کار واستون سخت باشه. چون باید چیزی رو که همین چند دقیقه پیش واسه اولین بار شنیدین رو به خاطر بیارین. تحقیقات نشون میدن که ما تقریبا ۷۰ درصد از مطالب رو بعد از این که میخونیم یا میشنویم از یاد میبریم. درواقع ذهن ما به صورت پیش فرض روی حالت فراموشی قرار داره. 

وقتی از خودتون آزمون میگیرین، درواقع از مقدار اطلاعات محدودی استفاده میکنین که میتونین اون رو به خاطر بیارین تا راهتون رو به سمت اطلاعاتی که فراموش کردین پیدا کنین. اگه یادگیری مثل جست و جو واسه یه منطقه جدید باشه، خودآزمایی مثل تلاش برای دنبال کردن ردپاهای خودتون به سمت رودخونه دانش میمونه. 

با تلاش واسه پیدا کردن یه راه برگشت به دانشی که قصد دارین بهش برسین، الگوی از یاد بردن مطالب رو عوض میکنین و میزان فراموشی‌تون رو کاهش میدین. بعد از این پادکست، از خودتون یه آزمون بگیرین و به این سوالات جواب بدین: ایده های اصلی این پادکست چی بود؟ کدوم یکی از اون ایده ها واسه من جدید بودن و چطور میتونم سریعا از اون ایده ها استفاده کنم؟

تکنیک یادگیری دوم: در هم آمیزی

فرض کنیم شما دارین اسپانیایی یاد میگیرین و سعی دارین یه سری عبارت ها رو به اسپانیایی حفظ کنین. آیا از اون دسته افرادی هستین که یه عبارت رو اونقدر تکرار میکنین که کامل حفظ بشین و بعد سر عبارت بعدی میرین؟ خب باید بگم براساس آخرین نتایج علوم یادگیری این کار کاملا اشتباهه. اگه میخواین عبارت های جدید اسپانیایی رو یاد بگیرین و بعدا اونا تو حافظه تون بمونن، باید یه سری عبارت‌های مشابه رو واسه جلسات تمرین‌تون با هم ترکیب کنین. 

مثلا میتونین پنج تا عبارت رو تو پنج تا فلش کارت ( flash card ) بنویسین. موقع تمرین به جای تکرار فقط یه عبارت، از عبارتی به عبارت دیگه برین. هدف شما باید این باشه که به شکل تصادفی فلش کارت‌ها رو با خودتون مرور کنین. اینقدر این کار رو انجام بدین که به هر پنج تا عبارت مسلط شده باشین. با در هم آمیزی عبارت های مشابه، درواقع مغزتون رو مجبور میکنین که تلاش بیشتری کنه تا شباهت ها و تفاوت های هر کدوم از اون پنج عبارت رو باهم متوجه بشه و ثبتشون کنه. 

آقایون نویسنده توضیح میدن که بازیکن بیسبالی که برنامه تمرینیش به این شکله که اول به ۱۵ توپ سریع، بعد به ۱۵ توپ کات دار و بعد به ۱۵ توپ مارپیچ ضربه میزنه، نسبت به بازیکنی که این سه نوبت رو به صورت تصادفی تو تمرین اجرا میکنه، عملکرد بهتری از خودش نشون میده. ولی بازیکنی که تو تمرین به صورت کاملا تصادفی توپ به سمتش ارسال میشه، درواقع خودش رو آماده میکنه که از پس هر پرتابی بربیاد و اونه که بهترین عملکرد رو داره. 

پس به جای تمرکز فقط روی یه مهارت و تلاش واسه حرفه ای شدن تو اون، قبل از رفتن به مهارت بعدی، روی سه مهارت تمرکز کنین و سعی کنین همونطور که بین اون سه مهارت جا به جا میشین، تو هر سه تا پیشرفت کنین. اگه میخواین طراحی گرافیک یاد بگیرین و تو کار با نرم افزارهای طراحی گرافیک مثل ادوبی فتوشاپ ( Adobe Photoshop )، ادوبی ایلاستریتر ( Adobe Illustrator ) و 

افتر افکتس ( After Effects ) استاد بشین، سعی نکنین فقط تو یه برنامه پیشرفت کنین؛ به جاش همزمان با هر سه تاشون کار کنین و کار با هر سه رو تجربه کنین. 

مثلا با فوتوشاپ روزای دوشنبه و جمعه کار کنین، با ایلاستریتر روزای سه شنبه و پنج شنبه و با افتر افکت روزای چهارشنبه و شنبه. اگه دارین گلف یاد میگیرین، دوبار به یه باشگاه با یه زمین بازی یکسان نرین؛ به جاش هر بار به یه باشگاه برین و اون ها رو امتحان کنین. اگه دارین آشپزی یاد میگیرین، فقط روی خوب درست کردن یه غذا تمرکز نکنین؛ به جاش هدفتون رو خوب درست کردن پنج غذای مشابه تعیین کنین و هیچ وقت یه غذا رو دوبار پشت سر هم درست نکنین. 

تکنیک یادگیری سوم : فاصله گذاری

بیاین به همون مثال یادگیری زبان برگردیم. فکر میکنین اگه یه عبارت رو امروز پنجاه بار تمرین کنین موثرتره یا اینکه تو پنج روز آینده روزی پنج بار اون رو تکرار کنین؟ اگه راه دوم رو انتخاب کردین، درواقع نصف حالت اول تمرین و تکرار میکنین اما وقتی برین اسپانیا متوجه میشین که عبارت ها بهتر خاطرتون موندن و تو مملکت غریب لنگ نمی‌مونین. فاصله گذاری بین تمرین و تکرارهاتون بهتر از تمرین و تکرار زیاد فقط تو یه نوبته. دانشمندا به این پدیده میگن اثر فاصله گذاری. 

آقای معلمی رو درنظر بگیرین که میخواد یادگیری دانش‌آموزاش رو به حداکثر برسونه. اون میتونه به خوبی از پدیده فاصله گذاری استفاده کنه. چطوری؟ مثلا میتونه به جای اینکه یه آزمون میان ترم از دانش آموزاش بگیره، تو طول ترم نه تا تست با فاصله زمانی برگزار کنه. به صورتی که نصف هر آزمون شامل مطالب جدید باشه و نصفش هم مرور چیزایی که قبلا گفته و امتحان گرفته شده.

با این کار، دانش آموزا مجبور میشن که بین هر دو آزمون یه دور مطالب رو دوباره مرور کنن و علاوه بر اینکه دروس بهتر تو ذهن‌شون ثبت میشه، دیگه مطالب رو واسه شب امتحان انباشته نمیکنن و مدام درسشون رو میخونن. اگه تو یه ورک شاپ ( work shop ) شرکت کردین و میخواین مطالب کلیدی اون ورک شاپ رو به خاطر بسپارین، یه لیست از اون مطالب رو وارد رویداد تقویم کنین و اون رویداد رو واسه سه نوبت در آینده تنظیم کنین. 

سه زمانی رو که انتظار دارین هر کدوم از اون مطالب کلیدی رو کم کم تو اون مواقع از یاد ببرین انتخاب کنین. مثلا روز بعد،‌ هفته بعد و ماه بعد. تو هر کدوم از این روزها از خودتون امتحان بگیرین. وقتی مثلا هفته بعد فرا رسید و گوشیتون آلارم ( alarm ) رویداد رو بهتون نشون داد، به لیست مطالب نگاه کنین و سعی کنین هر کدوم از اون ها رو به یاد بیارین و درباره‌شون توضیح بدین. 

حالا بعد از اینکه سعی کردین درباره هر کدوم توضیح بدین، به یادداشت‌هاتون برگردین و یه دور اون‌ها رو مرور کنین. اما سوال اینجاست که چرا خودآزمایی،‌ در هم آمیزی وفاصله گذاری از تکنیک های یادگیری موثرن و چرا اون روش ها از راه های یادگیری مرسوم مثل مرور و تکرار چندین و چند باره بهترن؟ جواب ساده‌اس. 

مرور کردن و تمرین و تکرار چندباره خیلی آسونه. توی کتاب نویسنده ها توضیح میدن که هر چی تو یه جلسه بیشتر مطلبی رو تکرار کنین، اون مطلب برای ذهنتون آشناتر به نظر میاد و شما کمتر واسه به خاطر سپردن اون تلاش میکنین. در نتیجه کمتر یاد میگیرین. یادگیری با این روش ها مثل نوشتن روی شن و ماسه اس. امروز حفظ میکنین و فردا یادتون میره. ولی خودآزمایی سخته چون شما ۷۰ درصد از اون چه شنیدین یا خوندین رو خیلی سریع فراموش میکنین. 

در هم آمیزی سخته چون مغزتون باید سخت کار کنه تا بتونه شباهت ها و تفاوت های مطالب رو پیدا کنه. فاصله گذاری هم سخته، چون اگه از زمانتون واسه مرور مطالب استفاده نکنین، اون ها انباشته میشن و به تلاش بیشتری واسه بازیابی مطالب قدیمی نیاز پیدا میکنین. هر چی مغزتون واسه بازیابی اطلاعات بیشتر کار کنه، شانس به خاطر سپردن و تثبیت اون ها تو حافظه بیشتر میشه. درواقع تلاش بیشتر مساویه با حفظ مطالب بیشتر. چیزی که شنیدین، لب مطلب کتاب علم یادگیری موفق اثر پی براون، ام مک دنیل و اچ رودیگر بود.

این کتاب به ویژه به همه دانش آموزان، معلمان و مشتاقان یادگیری پیشنهاد میشه. امیدواریم از این پادکست لذت برده باشین.